Οι Ασβεστούχοι Βάλτοι (Α.Β.) του Τριχονείου, ένας σημαντικός οικότοπος Ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, μια πρόκληση για βιώσιμη ανάπτυξη στην περιοχή.

Α.Β. στο Τριχόνειο

Οι Α.Β. αποτελούν τύπο Οικοτόπου. Εμφανίζονται στις αβαθείς και παράκτιες περιοχές της λίμνης. Σήμερα θα τους συναντήσουμε μόνο στη νότια πλευρά της Καψοράχης, κοντά στο Τριχόνειο και το Δαφνιά.

Η γεωγραφική τους κατανομή στα συστήματα του γλυκού νερού είναι μάλλον περιορισμένη στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη. Για τον λόγο αυτό αποτελούν τύπο οικοτόπου «Προτεραιότητας» βάσει της Οδηγίας 43/92 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή είναι ένας οικότοπος που χρήζει άμεσης προστασίας εφόσον διατρέχει κίνδυνο εξαφάνισης. Μολονότι οι εκτάσεις που καλύπτουν είναι μικρές, οι βιότοποι αυτοί παρουσιάζουν ιδιαίτερο επιστημονικό αλλά και περιηγητικό ενδιαφέρον.

Δημιουργήθηκαν από τις αποθέσεις ιζημάτων σε αβαθή τμήματα της παραλίμνιας και παράκτιας ζώνης της Τριχωνίδας. Η ύπαρξη τύρφης στα εδάφη των Α.Β. εμποδίζει τη γρήγορη κίνηση του νερού παγιδεύοντας έτσι σημαντικό τμήμα του με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εκεί ιδιότυπες οικολογικές συνθήκες.

Cladium mariscus

Οι Α.Β. χαρακτηρίζονται κυρίως από την παρουσία του φυτού Κλάδιο ή Κοψιάς (Cladium mariscus –το σπαθί των βάλτων).

Οι Α.Β. επηρεάζονται έντονα από τη στάθμη του νερού της λίμνης και του υπογείου υδροφόρου ορίζοντα, την ποιότητα των νερών της ευρύτερης περιοχής, την εδαφική δομή καθώς και τα χαρακτηριστικά της βλάστησής, τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες που περιορίζουν ή καταστρέφουν τον οικότοπο. Τέτοιες δραστηριότητες είναι οι παράνομες επεκτάσεις καλλιεργειών στην παρόχθια ζώνη, το κάψιμο των καλαμιών, το μπάζωμα, οι αποστραγγίσεις, η ανεξέλεγκτη βόσκηση, οι απορρίψεις υλικών κ.ά.

Το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.), σε συνεργασία με την Εταιρία Προστασίας Τριχωνίδας (Ε.Π.Τ.), που δραστηριοποιείται στην περιοχή και την Αναπτυξιακή Αιτωλοακαρνανίας (ΑΝ.ΑΙΤ.ΑΕ) ολοκλήρωσαν, το 2004,  το ευρωπαϊκό πρόγραμμα  LIFE- ΦΥΣΗ 1999 με τίτλο: «Δράσεις για την προστασία των ασβεστούχων βάλτων της λίμνης Τριχωνίδας».

Το έργο  αυτό  αποτέλεσε    ένα πρότυπο διαχείρισης για την προστασία των υγροτοπικών ενδιαιτημάτων της λίμνης Τριχωνίδας που απειλούνται άμεσα και στόχευσε στην προβολή της ανάγκης διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος και στην ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα προστασίας  της φύσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

13 χρόνια μετά το τέλος του Ευρωπαϊκού αυτού Προγράμματος η ανάγκη προστασίας, διατήρησης και ανάδειξης του συγκεκριμένου Οικοτόπου παραμένει όσο ποτέ επίκαιρη και επιτακτική.

Η περιοχή του Τριχονείου εκτός από τους Α.Β. συνδυάζει και ένα άλλο φυσικό κόσμημα τεράστιας οικολογικής αξίας που οφείλουμε να προστατέψουμε, το Υδροχαρές δάσος Φράξων, παρόμοιο με εκείνο του Λεσινίου. Αξιοποιώντας με ήπιο τρόπο αυτές τις δύο περιοχές ως περιοχές σημαντικής οικολογικής και πολιτιστικής αξίας, αναπτύσσοντας την περιήγηση, την αναψυχή και την επιστημονική έρευνα σε συνδυασμό με την ένταξη των χωριών Τριχόνειο και Γαβαλού σε ένα πρόγραμμα οικοτουριστικής ανάπτυξης συμβάλουμε στην προστασία τους μέσα από την βιώσιμη ανάπτυξη και δίνουμε ελπίδα, κυρίως στους νέους, να εργασθούν και να προάγουν τον τόπο τους.

Κωνσταντία Τραμπάζαλη

Ακολουθούν κάποιες εικόνες από άλλες ευρωπαϊκές περιοχές με προστατευόμενους υγροτόπους προκειμένου να δώσουν ιδέες για τον τρόπο με τον οποίο αναδεικνύονται και προσελκύουν κόσμο οικοσυστήματα όπως οι  Α.Β. 

Μονοπάτι μέσα σε υγρό δάσος. Το ξύλο είναι ειδικό (ανθεκτικό). Οι ξύλινες κατασκευές είναι προτιμότερες από το τσιμέντο διότι επιτρέπουν στα νερά της βροχής να διεισδύουν στο έδαφος προς τον υδροφόρο ορίζοντα.

Ξύλινο μονοπάτι σε Α.Β

Ξύλινο μονοπάτι σε υγροτοπική προστατευόμενη περιοχή

Περίπτερο-στάση ερμηνείας περιβάλλοντος

Πινακίδες ερμηνείας περιβάλλοντος